Forex piyasasında işlem yaparken duyduğun kavramlardan biri de “pip” olur. İlk kez karşılaştığında yabancı gibi gelse de aslında çok temel bir birimden bahsediyoruz. Pip, fiyat hareketlerini ölçmek için kullanılan en küçük değişim birimini ifade eder. Bu da demek oluyor ki pip, bir parite üzerinde yaşanan dalgalanmayı sayısal olarak anlamana yardımcı olur. Hangi pariteyle işlem yaparsan yap, pip değeri kar-zarar hesaplamalarında işin merkezinde yer alır. Çünkü ne kadar kazandığını ya da kaybettiğini tam olarak anlayabilmek için pip’in parasal karşılığını bilmen gerekir. İşte burada işler biraz detaylanıyor ama gözünü korkutma, temel birkaç mantığı çözünce hesaplama kısmı düşündüğünden daha kolay gelecek.
Pip Değeri Paritenin Türüne Göre Nasıl Değişir?
Pip değeri hesaplanırken ilk dikkat etmen gereken şey, işlem yaptığın paritenin temel para birimi. Çünkü bazı paritelerde pip değeri sabit kalırken, bazılarında oynaklık gösterebilir. Örneğin EUR/USD gibi doların karşıda olduğu paritelerde pip değeri genellikle nettir. Bu durumda 1 pip, standart bir lot için 10 doları temsil eder. Yani senin 1 lotluk bir pozisyon açman ve fiyatın lehine 1 pip hareket etmesi, sana 10 dolar kazandırır. Aynı şekilde tersine hareket ederse bu kadar kayıp yaşarsın. Ancak USD/JPY gibi Japon Yeni içeren paritelerde bu değer farklılaşır. Çünkü pip burada virgülden sonraki ikinci basamağa denk gelir. Bu da demek oluyor ki hesap yaparken daha farklı bir formül devreye girer. İşte bu noktada sadece pip miktarını değil, paritenin kaçıncı basamakta hassasiyet gösterdiğini de bilmen gerekir.
Hesaplama Yaparken Hangi Formüller İşine Yarar?
Pip değeri hesaplarken kullanabileceğin formül aslında oldukça basit:
Pip Değeri = (1 pip / döviz kuru) × lot büyüklüğü
Bu formül üzerinden devam edersek, örneğin EUR/USD paritesi 1.1000 seviyesindeyken 1 lotluk işlem açtığını düşün. Pip burada 0.0001 olduğuna göre;
(0.0001 / 1.1000) × 100.000 = 9.09 USD gibi bir değer çıkar. Bu rakam sana 1 pip’lik hareketin parasal karşılığını verir. Tabii ki lot miktarı micro, mini ya da standart olursa hesaplamalar da bu doğrultuda değişecektir. Örneğin micro lotta (1.000 birim) bu değer 0.09 dolar civarında olur. Yani pozisyon büyüklüğüne göre riskin ya da kazancın da büyür. Bu hesaplamaları hızlıca yapmak istersen, birçok forex platformu zaten bu işlemi otomatik olarak yapar. Ancak temelde mantığını kavramış olman, alacağın kararlarda daha sağlam durmanı sağlar.
Forex Yatırımında Pip Değeri Neden Bu Kadar Önemlidir?
Borsada ya da kripto piyasalarında fiyat değişimleri genellikle yüzdelik olarak ifade edilirken, forexte pip esas alınır. Bu fark seni başta şaşırtabilir ama bir süre sonra alışkanlığa dönüşür. Pip değeri, sadece kazanç hesaplamak için değil, aynı zamanda zarar durdurma ya da kar alma seviyelerini belirlerken de işine yarar. Örneğin pozisyonunu açarken 30 pip’lik bir stop loss belirlersen, bu seviyeye ulaşıldığında işlem otomatik olarak kapanır. Böylece daha büyük kayıpların önüne geçersin. Aynı şekilde take profit seviyesi için de pip cinsinden hesaplama yapman gerekir. Eğer pip kavramını ve pip değerini doğru analiz edemezsen, stratejin sağlam temellere oturmaz. Bu da seni piyasanın dalgalı doğası karşısında savunmasız bırakır.
Gerçek Hesap İle Demo Hesap Arasında Pip Değeri Farkı Olur mu?
Demo hesaplarda kullanılan pip değeri, genellikle gerçek piyasayla birebir örtüşür. Ancak burada önemli olan senin kullandığın lot miktarı ve kaldıraç oranıdır. Gerçek hesapta psikolojik etkiler de devreye girdiği için, pip değeri aynı olsa bile sonuçlar farklı hissedilir. Yani 10 pip kazandığında demo hesaptaki “güzel kazanç” hissi, gerçek hesapta “ciddi risk” olarak algılanabilir. Bu yüzden pip değerinin sadece teknik bir hesaplama olmadığını, aynı zamanda duygusal bir etki de yarattığını bilmelisin. Kâğıt üzerindeki sayıların, gerçek paraya dönüşmesiyle birlikte forex deneyimi çok daha farklı bir boyuta geçer. Bu yüzden hesaplamayı yaparken yalnızca matematiksel değil, stratejik düşünmeyi de ihmal etme.
| Durum | Formül | Açıklama | Örnek Hesaplama |
|---|---|---|---|
| Pip değeri (USD bazlı parite) | (1 pip / döviz kuru) × lot büyüklüğü | USD’nin karşıda olduğu paritelerde, pip değeri bu şekilde hesaplanır | (0.0001 / 1.1000) × 100.000 = 9.09 USD |
| Pip değeri (JPY bazlı parite) | (0.01 / döviz kuru) × lot büyüklüğü | JPY içeren paritelerde pip, virgülden sonraki ikinci basamak olduğu için 0.01 alınır | (0.01 / 110.00) × 100.000 = 9.09 USD |
| Mini lot için pip değeri | Standart pip değeri × 0.1 | Mini lot 10.000 birimdir, bu nedenle pip değeri 1/10 oranında azalır | 9.09 × 0.1 = 0.909 USD |
| Micro lot için pip değeri | Standart pip değeri × 0.01 | Micro lot 1.000 birimdir, bu nedenle pip değeri 1/100 oranında azalır | 9.09 × 0.01 = 0.0909 USD |
| Toplam kazanç/zarar (pip ile) | Pip sayısı × pip değeri | Toplam kazanç veya kayıp miktarını hesaplamak için pip sayısı ile pip değeri çarpılır | 25 pip × 9.09 USD = 227.25 USD |
| Lot büyüklüğü ile pip değeri | Pip değeri = pip büyüklüğü × lot büyüklüğü | Lot büyüklüğü ne kadar artarsa, pip başına kazanç/kayıp da o kadar artar | 0.0001 × 100.000 = 10 USD (EUR/USD için yaklaşık değerdir) |
