Forex piyasasında işlem yapan birçok yatırımcı, aracı kurumların nasıl gelir elde ettiğini tam olarak bilmeden alım satım yapmaya başlıyor. Oysa bu kurumların kazanç modelleri, piyasanın işleyişini anlamak ve yatırım kararlarını daha sağlıklı verebilmek açısından oldukça önemli. Forex aracı kurumları, sundukları hizmetlerin karşılığında çeşitli yöntemlerle gelir elde eder. Bu yöntemlerin bazıları oldukça görünürken, bazıları daha dolaylı yollarla çalışır. Özellikle yeni başlayan biriysen bu detaylar kafa karıştırıcı olabilir ama birkaç temel prensibi öğrendiğinde tablo netleşmeye başlar. İşte tam burada devreye spread ve komisyon gibi kavramlar giriyor.
Spread Geliri Aracı Kurumların Temel Kazanç Kaynağıdır
Forex işlemlerinde alım ve satım fiyatları arasında küçük bir fark vardır. Bu farka spread adı verilir ve bu fark genellikle pip cinsinden ifade edilir. Örneğin, EUR/USD paritesinde alış fiyatı 1.1000, satış fiyatı 1.1002 ise spread 2 pip olur. İşte aracı kurumlar, bu 2 pip’lik farktan gelir elde eder. Bu fark ne kadar fazla işlem yapılırsa, o kadar çok kazanç anlamına gelir. Genellikle büyük yatırımcıların yaptığı yüksek hacimli işlemler, bu kurumlardaki spread gelirini ciddi şekilde artırır. Bazen bu fark sabit olurken, bazen de piyasa koşullarına göre değişkenlik gösterebilir. Piyasada işlem gören bazı egzotik paritelerde spread farkı çok daha geniş olabilir.
Komisyon Uygulaması İkinci Bir Gelir Modelidir
Bazı aracı kurumlar, spread yerine ya da spread’e ek olarak doğrudan işlem başına komisyon alır. Özellikle ECN (Electronic Communication Network) tipi kurumlarda bu sistem yaygındır. Yani yatırımcı, işlem yaptığı her lot başına belirli bir dolar karşılığı ücret öder. Bu modelde spread oldukça düşüktür ama toplam maliyet açısından bakıldığında kurum yine kazançlı çıkar. Komisyonlu sistem genelde profesyonel yatırımcılara hitap eder çünkü bu yapı, fiyatların daha şeffaf olmasını sağlar. Aracı kurumun rolü burada daha çok işlemi iletmek olduğundan, işlem hacmi ne kadar yüksekse o kadar kazanç elde ederler. Bu yüzden bazı kurumlar yatırımcıları yüksek işlem hacmine teşvik eden kampanyalar düzenler.
Swap Faiz Gelirleri Arka Planda Çalışan Bir Kazanç Mekanizmasıdır
Pozisyonunu bir günden fazla açık tutan yatırımcılar için devreye swap işlemleri girer. Bu sistemde, bir para biriminin faizi ile diğerinin faizi arasındaki fark baz alınarak yatırımcıdan bir miktar kesinti yapılır ya da ödeme alınır. Ancak genellikle bu fark aracı kurum lehine işler. Swap bedelleri, her gece belirli bir saatte pozisyonlara yansır ve uzun vadeli işlemlerde kurumlar için oldukça tatmin edici bir gelir kapısı olabilir. Bazı yatırımcılar swap maliyetlerini göz önünde bulundurmadan işlem açtığı için bu bedeller fark edilmeden kazanca dönüşür. Swap oranları ise merkez bankalarının faiz politikalarıyla doğrudan ilişkilidir.
Likidite Sağlayıcılarla Olan İlişkiler Ekstra Gelir Fırsatları Yaratır
Bazı aracı kurumlar, yatırımcının işlemlerini direkt olarak piyasaya iletmez. Bunun yerine kendi likiditelerini sunar ya da işlemleri başka kurumlara yönlendirir. Bu durumda market maker konumundaki kurumlar, karşı taraf pozisyonu alarak da gelir elde edebilir. Yani yatırımcının kaybı, doğrudan kurumun kazancı olabilir. Bu yapı çoğu zaman eleştirilse de şeffaflıkla yürütüldüğünde piyasa için zararlı değildir. Ayrıca, yüksek işlem hacmi sağlayan kurumlar, likidite sağlayıcılardan da belirli oranlarda prim ya da teşvikler alabilir. Bu teşvikler genellikle aylık ya da çeyreklik bazda hesaplanır ve kurumun toplam gelirini ciddi şekilde etkileyebilir.
Ek Hizmetler ve Platform Ücretleri Aracılığıyla Kazanç Sağlanabilir
Bazı Forex kurumları yalnızca işlem üzerinden değil, aynı zamanda sundukları eğitim paketleri, analiz araçları ya da otomatik işlem robotları gibi ekstra hizmetlerden de gelir elde eder. Bu hizmetler genellikle abonelik ya da lisans modeliyle sunulur. Özellikle yeni başlayan yatırımcılar bu hizmetlere daha fazla ilgi gösterdiği için, kurumlar bu noktada bilgi setlerini pazarlayarak farklı gelir kapıları yaratabilir. Ayrıca bazı kurumlar, özel yazılımlar ya da platformlar kullanarak yatırımcılardan kullanım ücreti de talep edebilir. Bu tür dolaylı gelirler zaman içinde ana gelir kalemleri kadar önemli hale gelebilir.
